Gesponsord

De rol van data binnen de Smart City

De rol van data binnen de Smart City
Beeld: Barend Houtsmuller.

Smart Cities, een totaal nieuw fenomeen of iets wat we al veel langer kennen? Het werken aan slimme en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken is immers iets wat we al geruime tijd doen. In mijn ogen staat er nu wel iets te gebeuren en ben ik van mening dat moderne communicatie voor de de Quadruple Helix (burgers, bedrijven, opleiders en bestuurders) de drijfveer is voor nieuwe ontwikkelingen.

Smart City binnen bereik

In de afgelopen jaren werden er vele projecten uitgevoerd waarbij, in het specifiek communicatie van publieke informatie, een cruciale rol speelde. Een voorbeeld hier van is het aantal vrije parkeerplaatsen in een parkeergarage of de KMNI weerkaarten. Binnen Smart City projecten zien we een neerwaartse trend als het gaat om de kosten voor het genereren en communiceren van informatie. Dit is te danken aan het feit dat de kosten van sensoren, communicatie netwerken en webhosting aanzienlijk lager zijn. Daarentegen zien we dat er meer kosten worden gemaakt in het organiseren van de business cases en de toegang tot data.

Privacy is cruciaal

De dagelijkse praktijk wijst uit dat privacy uiteraard een cruciale rol speelt. Een locatie specifieke omgevingsafwijking kan mogelijk leiden tot nauwkeurige persoonlijke informatie. Misschien wat kort door de bocht maar helaas wel de realiteit. De kunst is met een aangrenzende zekerheid, te garanderen dat dit niet kan gebeuren. Om een voorbeeld te geven: uitlaatgasmeting rondom een woning kan eventueel aantonen of de woning in kwestie bewoond of onbewoond is (bewoners met vakantie) met alle gevolgen van dien zoals inbraak. We willen uiteraard kosten wat het kost voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van de meetgegevens. Wie of wat garandeert ons dat deze risico’s zijn te vermijden?

Wil data waardevol zijn en blijven dan vergt dit nauwkeurige voorbereiding, uitvoering en nazorg”

Open data gebruiken

Een andere discussie omtrent privacy is die van ‘open data’. Alle beschikbare data openstellen ligt uiteraard gevoeliger dan een deel van de data ter beschikking stellen. Wederom een voorbeeld: de uitlaatgasmeting van een enkele woning t.o.v. een hele wijk maakt de data een stuk privacy gevoeliger en dus interessanter voor ongewenste analyse. Uiteraard is er ook een keerzijde waar er gewenste analyses uit kunnen voortkomen. De praktijk wijst uit dat het op voorhand moeilijk vast te stellen is wat eventuele ongewenste analyses kunnen zijn. Men is daarom ook terughoudend in het openstellen van grote hoeveelheden data.

Analyses bemoeilijken

De manier waarop informatie wordt gepresenteerd op een portaal kan het soms lastig maken om complexe analyses uitvoeren. Dit helpt ook tegen eventuele ongewenste analyses. Een voorbeeld. Stel je alleen grafische informatie beschikbaar met een beperkt aantal mogelijkheden wordt het al lastig complexe analyses te doen. Een ander voorbeeld is een overload aan informatie zoals 1000 meetrecords tegelijk. Desalniettemin, iemand die vast beraden is en de tijd en effort er insteekt zou uiteindelijk informatie kunnen dupliceren.

Behoud controle

De vraag blijft, hoe communiceer je open data? Wordt de data onder supervisie beschikbaar gesteld of geef je het uit handen bij een derde partij? Een trend die we zien bij onder andere organisaties en gemeentes, is het bouwen van een portaal in eigen beheer en dus daarmee de controle behouden. Het combineren of uitwisselen van deze portalen zien we voor als nog niet gebeuren. Dat brengt mij op het volgende idee: een centraal Bureau voor Smart Cities. Vergelijkbare initiatieven hebben al een poging gewaagd. Denk aan OpenGeo en OpenState. Met name in het OV zijn hier al flinke stappen gemaakt.

Beheers de informatieverstrekking

Vaak heeft data een zakelijk onderzoek doel waardoor het in de meeste gevallen niet als open data beschikbaar is. Een voorbeeld. Data van vuilcontainers kan van waarde zijn voor huishoudens maar ook voor de vuilophaaldienst. Daarnaast kan de data van belang zijn voor gemeentes om zo overlast te beperken. Onderzoekers zouden de data kunnen gebruiken voor analyses en verbetervoorstellen. Ontsluiting van data vind meestal plaats door middel van een API (Application Programming Interface). Door het gebruik van een vraag/antwoord-protocol, wordt een dataset geselecteerd en “verpompt” van de ene server naar de andere server. Dit kan in een geautoriseerde omgeving gebeuren om het beheersbaar en controleerbaar te houden. Voor een portal zijn dus meerder ontsluitingsvormen wenselijk.

Wie is verantwoordelijk?

Bij wie ligt de verantwoordelijkheid is een veel gestelde vraag. Verantwoordelijk m.b.t. de data en de kwaliteit daarvan. Data verzameld omtrent fijnstof is een RIVM aangelegenheid. Maar wat als de gemeente fijnstof metingen uitvoert, is dit zinvol? Een tal van vragen zijn dan van toepassing. Hoeveel, waar, wanneer et cetera. Een ander voorbeeld is geluidsmetingen rondom de luchthaven Lelystad. Wie gaat de metingen uitvoeren? Welke locaties? Tijdstippen? Omgevingsfactoren? Kwaliteit waarborgen zodat de metingen betrouwbaar zijn? Met andere woorden, wil data waardevol zijn en blijven dan vergt dit nauwkeurige voorbereiding, uitvoering en nazorg.

Borg de betrouwbaarheid van informatie

Zoals zojuist omschreven gaan kwaliteit en betrouwbaarheid van data hand in hand. De vraag is en blijft, hoe voorkomen we foutieve invoer of wissen van gevoelige waardevolle informatie. Helaas een dreiging die te allen tijde aanwezig is in de gehele informatieketen. Echter is deze dreiging te minimaliseren door een goede beveiliging van de gehele communicatie keten. Een voorbeeld hiervan is rechtenbeheer, uitgiften van certificaten en dataversleuteling. De meeste moderne communicatie en opslagmedia bieden bovenstaande mogelijkheden. Feit is wel dat men deze dienen in te richten om vervolgens te beheren.

Reduceer complexiteit

Samenvattend kunnen we stellen dat SMART City oplossingen complex zijn en lastig te realiseren. Mijn advies is dan ook grondig voorwerk te doen om vervolgens te bouwen (waterval). Hier zien we ook dat leren beter werkt dan heel veel voorwerk. De praktijk wijst uit dat grondig voorwerk niet altijd tot het gewenste SMART City resultaat leidt. Vele SMART City labs worden daarom volgens een Agile methode gestart. Desalniettemin is het aan te bevelen om vooraf een plan of hoofdlijnen uit te stippelen waarbij de SAFe methodiek richting kan geven.

Tenslotte

Door bij het ontwikkelen van een Smart City platform aanzienlijk aandacht te besteden aan het vaststellen van de juiste vraag en het ter beschikking stellen van data, maakt dat communicatie meer is dan alleen een netwerk.

Dit artikel is gesponsord door Strict.

Bekijk de sessie van Strict op het congres Transformatie in de slimme stad.