Retail-apocalyps?!

Retail-apocalyps?!
Michiel Boonen

Er is al vaak gesproken over een retail apocalyps. Vaak werd hierbij gerefereerd aan de verschillende faillissementen in de fysieke winkelmarkt.

De laatste weken is het echter ook online raak. Amazon laat tegenvallende cijfers zien, Create2Fit vraagt faillissement aan en zelfs ’s werelds grootste retailer Apple waarschuwt voor tegenvallende cijfers.

Wat is er toch aan de hand? Eigenlijk is het relatief eenvoudig. Consumenten geven tegenwoordig hun geld anders uit dan in het verleden. Hoewel er in absolute zin nog sprake is van een toename van consumentenbestedingen aan nagenoeg alle retail categorieën, gedreven door bevolkingsgroei, daalt het relatieve aandeel van de belangrijkste consumentenartikelen in het totale bestedingsplaatje van de consument al jaren.

Voor de categorie ‘Schoenen en Lederwaren’ zijn de bestedingen afgenomen van 1,2 procent van de totale bestedingen tot 0,8 procent. Voor ‘Textiel en kleding’ is de afname nog sterker: van 5,3 procent naar 3,9 tussen 1995 en 2015. Deze tendens is zichtbaar in nagenoeg alle ‘niet-dagelijkse’ categorieën.

Waar gaat het geld heen?

Waar geeft de consument dan wel nog geld aan uit? Allereerst aan huisvesting. Dat percentage lag in 1995 op 15,7 procent, maar is gegroeid tot 19,7 procent in 2015. Ook diensten zoals recreatie en cultuur hebben een flinke stijging van de bestedingen mogen verwelkomen: van 2,8 tot 3,6 procent. En hoewel iedereen verwacht dat ook de horeca het goed doet, is dat vooral een trend die zich sinds het dieptepunt van de economische crisis heeft laten zien. Het historische aandeel van horecabestedingen ligt namelijk hoger dan het meest recente cijfer!

Is er dan sprake van een retail-apocalyps? Nee, en dat is gemakkelijk uit te leggen. De welvaart groeit minder sterk en – zonder demografische groei – zouden de consumentenbestedingen nagenoeg niet meer kunnen groeien. Als dan ook nog bestedingspatronen veranderen, dan is het logisch dat de groei die we jarenlang hebben mogen verwelkomen uiteindelijk stokt. De groei die online retailers de afgelopen jaren lieten zien, moest op den duur een keer af gaan vlakken. En dit terwijl de fysieke retailers juist langzaam weer licht aan het einde van de tunnel zien.

Een nieuw normaal

Uiteindelijk vindt de markt een nieuwe balans: er gaat minder fysieke winkelruimte zijn in Nederland en online vindt zijn plaats op termijn met een solide marktaandeel. Van een apocalyps is dus absoluut geen sprake - de markt keert alleen terug naar een nieuw normaal.