Een ontwikkeling – uitbreiding of herstructurering van een bestaand gebied – begint bij Heijmans met een impactscan. Zoveel mogelijk bestaande data rond sociaal-maatschappelijke thema’s worden over elkaar heen gelegd en er wordt gesproken met stakeholders én bewoners. Zuijdwijk: “Daarbij wordt onder meer gekeken naar leefstijlgerelateerde gezondheidsproblemen, eenzaamheid, klimaatveranderingen, leefbaarheid en vervoersarmoede. Op basis van de impactscan beoordelen we op welke thema’s we middels interventies het verschil kunnen maken. We willen dat 80% van onze gebruikers ervaart dat de ingrepen van Heijmans positief bijdragen aan hun welzijn.”
Welzijn wordt gezien als integraal fundament in gebiedsontwikkeling. Het is geen sluitpost, maar juist de basis voor duurzame, leefbare en veerkrachtige wijken. Via ontwerp, participatie, samenwerking en interventies bouwt Heijmans aan plekken die bijdragen aan het welzijn van mensen. Heijmans focust daarbij op drie pijlers: een veilige, aantrekkelijke en gezonde leefomgeving. “We noemen het Gebiedsontwikkeling 3.0. Bij Gebiedsontwikkeling 2.0 vormden thema’s rondom duurzaamheid het uitgangspunt voor een ontwikkeling, denk aan klimaatadaptie, biodiversiteit en duurzaam materiaalgebruik. Bij 3.0 is daar welzijn bijgekomen.”
De kracht van een plek versterken
Als voorbeeld van een interventie noemt ze het project IJsseloevers in IJsselstein. Zuijdwijk: “Uit de scan is gebleken dat eenzaamheid onder ouderen een probleem is. Daar kun je in het ontwerp dus rekening mee houden. Hoe ontwerp je de publiek private ruimte zodanig dat mensen elkaar op een logische manier tegenkomen? Dat is het uitgangspunt.” Een ander voorbeeld is Heeren van Essen, een project in het landschap van Essenvelt in Middelburg. Aan de achterzijde tussen twee gebouwen verrijst het ‘Tuinjuweel’, een tuinhuis speciaal ontworpen om de sociale interactie tussen bewoners te bevorderen. Scholieren van het Goese Lyceum hebben meegeholpen met het ontwerp: ze hebben vezelhennep verwerkt in de houtskeletbouw.
Met oog voor ieders belangen
Naast projecten in uitbreidingswijken past Heijmans Gebiedsontwikkeling 3.0 toe in bestaande woongebieden. De vastgoeddirecteur noemt de binnenstedelijke transformatie van de naoorlogse buurten Dreven, Gaarden en Zichten in Den Haag Zuidwest. De opgave is gigantisch: van 2.000 verouderde sociale huurwoningen naar 5.500 duurzame, toekomstbestendige woningen. De huidige bewoners krijgen een terugkeergarantie.
Naast het woningtekort spelen ook uitdagingen op het gebied van sociale cohesie, welzijn en duurzaamheid”
Heijmans trekt samen met de gemeente, woningcorporatie Staedion, lokale ondernemers en bewoners op. Naast het woningtekort spelen hier ook uitdagingen op het gebied van sociale cohesie, welzijn en duurzaamheid. Voor Heijmans niet alleen hét moment voor de juiste keuzes op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid, maar vooral ook om een veerkrachtige wijk te ontwikkelen. Door een bredere mix van bewoners aan te trekken, de juiste initiatieven te stimuleren en onderlinge betrokkenheid te vergroten. Voorbeelden zijn Sabra’s bootcamp, buurtmoeders en MuseumLAB. Zuijdwijk: “We blijven in eerste instantie de ontwikkelaar en bouwer, maar denken vanaf de start ook na over welzijn. De invulling doen we niet alleen, daar hebben we de betrokken partijen hard bij nodig.”
Vraag om andere competenties
Gebiedsontwikkelingen worden steeds complexer. Zuijdwijk: “Het vraagt om meer competenties van onze medewerkers. We hebben bijvoorbeeld een ecoloog en socioloog in dienst. We waren vooral technisch georiënteerd, maar andere thema’s – zoals welzijn en duurzaamheid - hebben een veel prominentere rol gekregen. Verandering is ingewikkeld, maar iedereen gaat heel erg aan op deze nieuwe manier van kijken. We zien dat onze visie en aanpak jonge mensen aanspreekt: als werkgever zijn we daarmee interessant.”
Sneller woningen realiseren
Neemt niet weg dat ook Heijmans te maken heeft met krapte op de arbeidsmarkt. De manier van bouwen verandert. Zuijdwijk: “Neem Heijmans Horizon, een energiezuinige houtskeletbouwwoning met biobased materialen die 100% CO2-neutraal wordt geproduceerd in onze fabriek in Heerenveen. Zo kun je met minder mensen sneller woningen realiseren. We bieden ook oplossingen voor de binnenstad, met ons modulaire woonconcept Huismerk Stedelijke Appartementen.”
Wanneer te weinig woningen worden gebouwd terwijl de vraag zo groot is, leidt dat tot ontwrichting van de samenleving”
Duurzame aanvoerdersrol
Zuijdwijk maakt zich zorgen over de woningbouwopgave. “Wanneer te weinig woningen worden gebouwd terwijl de vraag zo groot is, leidt dat tot ontwrichting van de samenleving. We hebben te maken met maatschappelijke vraagstukken op het gebied van natuur, klimaat, sociale cohesie, leefbaarheid en gezondheid. Dat vraagt om alles met een brede blik en in samenhang te bekijken. Als het om wonen gaat, pikt Heijmans graag die aanvoerdersrol op. Samen met bewoners, de omgeving en opdrachtgevers.”
Anders en slimmer werken
Heijmans wil deze visie waarmaken door een combinatie van maatschappelijke, creatieve gebiedsontwikkeling en vooruitstrevend, specialistisch vakmanschap. Het kán, met betere samenwerking, oog voor ieders belangen en een toekomstgerichte aanpak. Dan ontstaat een buurt of wijk waar alles op z’n plek valt en bewoners centraal staan. Zuijdwijk is de kartrekker voor welzijn. “We moeten anders en slimmer gaan werken. Bij Gebiedsontwikkeling 3.0 komt veel samen.”
Dit artikel is gesponsord door Heijmans.
