Over media-aandacht heeft Statiegeld op Jeugd niet te klagen, moet Schiltmans - in dagelijks leven PR- en communicatieadviseur - toegeven. De deeloplossing van de stichting voor de woningnood is dan ook even aaibaar als praktisch: waarom splitsen we eengezinswoningen waar de kinderen al decennia geleden zijn uitgevlogen niet op zodat er extra woonruimte ontstaat voor jonge starters?
Vergrijzing en ontgroening
‘Het idee is ontstaan uit pure noodzaak binnen de gemeente Son en Breugel waar ik woon en werk’, vertelt Schiltmans. ‘De gemeente kampt aan de ene kant met een sterk vergrijzende bevolking en ouderen die hierdoor langer zelfstandig willen of moeten wonen. Aan de andere kant is er ook ontgroening omdat jongvolwassenen geen betaalbare woonruimte meer kunnen vinden. Son en Breugel is hierin uiteraard niet uniek. Tijdens de uitwerking van mijn idee hebben zich meerdere geïnteresseerde gemeenten zich gemeld, daar heel Nederland worstelt met hetzelfde probleem.’
Uitgangspunt bij de oplossing zijn de grondgebonden woningen die je veel in Son en Breugel en in andere dorpen ziet. Schiltmans: ‘De oudere bewoner (senior/emptynester gebruikt maar een beperkt deel van het woonhuis; keuken, huiskamer, slaapkamer en badkamer, vaak al gesitueerd op de begane grond. De rest van het huis wordt niet gebruikt.’
Grotere grondgebonden woningen
In het concept van Statiegeld op Jeugd worden deze grotere grondgebonden woningen ‘opgesplitst' in kleinere (huur) woonunits , waarbij de huidige bewoner zijn eigen deel heeft op de begane grond. Afhankelijk van woonhuis is dit tussen de 90 à 110 m2 voor de huidige bewoner en bewoont de jongvolwassene de andere woonunit van plusminus 50 m2. Daarbij hebben beide partijen volledige privacy, zo benadrukt, Schiltmans, door een eigen voordeur, sanitaire voorzieningen, etc.
Ondersteunende taken
Niet alleen voor jongeren is de zo gecreëerde woonruimte winst. In de visie van Schiltmans kan de starter de oudere ‘huisbaas’ ook helpen bij ondersteunende taken (hulp-taken), als boodschappen meenemen, ramenlappen, tuinonderhoud, medicijnen halen en hulp bij de computer. ‘Ook is dit een oplossing voor een ander groot probleem: de groeiende eenzaamheid onder ouderen. Daarnaast verpauperen woningen niet, krijgen deze gebouwen met leegstaande ruimtes een goede en zinnige herbestemming en stelt het de jongvolwassene in staat zelfstandig te wonen in een dorp of om na de studie terug te keren naar het geboortedorp.’
Statiegeld op jeugd
Senioren met een eigen woning kunnen de aanpassingen/verbouwing bekostigen vanuit de overwaarde van het huis of investeren met hun spaargeld. Daar staan huurinkomsten van de starter tegenover. Een deel van die huurinkomsten wordt op basis van 'huur-sparen' gereserveerd in de pot 'Statiegeld op Jeugd'. Dit geld is bedoeld om te zijner tijd de aankoop van een woning mede mogelijk te maken, zodat er ook doorstroming in het DUO-concept ontstaat.
Snellere realisatie
De stichting zet zich ook in om de pot te vullen met andere vormen van funding, bijvoorbeeld van de zijde van banken of vastgoedfinanciers. Hypotheekverstrekker Lloyds Bank heeft al aangeven positief te staan tegenover het concept. Vastgoedontwikkelaars kunnen volgens Schiltmans met duo-wonen snel en betaalbaar stappen maken.
‘Doordat er huizen reeds beschikbaar zijn en er op basis van splitsing ‘meerdere’ sociale woningen ontstaan, is dit idee sneller te realiseren dan dat er gebieden beschikbaar gesteld moeten worden voor bouw, bouwrijp gemaakt moeten worden, waarna de bouw pas kan starten. Door bestaande woningen te splitsen en dus te verbouwen, is de doorloop tijd vijf à zeven maanden ten opzichte van nieuwbouw dat snel acht à tien jaar in beslag neemt en er kostbaar groen en grond gebruikt wordt.’
Allerlei regels
Tal van gemeenten vanuit heel het land hebben inmiddels al belangstelling getoond voor het concept. Ook bij woningcorporaties is er belangstelling. ‘Zij hebben immers net als eigenaar/gebruikers het probleem dat huurders in een te grote woningen niet kunnen doorstromen terwijl de huuropbrengst voor de woning soms al decennia, afgezien van de jaarlijkse gematigde huurstijging, hetzelfde is.’
Een hobbel die bij de uitrol nog moet worden genomen zijn de lokale huisvestings- en welstandsregels. ‘Het splitsen van woningen stuit ook in dorpen van oudsher op allerlei regels. In Son en Breugel heeft het ervoor gezorgd dat een proefproject uiteindelijk toch niet van de grond is gekomen. Even verderop in Best hopen we wel op korte termijn wel de eerste duo-woning te realiseren.’
Op 17 november wordt tijdens het Nationale Vastgoed Diner in Rotterdam de eerste Vastgoedmarkt WoonAward uitgereikt. De prijs wordt toegekend aan recente projecten die in kwantiteit en/of kwaliteit bijdragen aan het oplossen van de woningnood in ons land. De jury bestaat behalve uit voorzitter Peter Boelhouwer (TU Delft) uit Floor Milikowski (Schrijver/journalist), Hamit Karakus (Platform 31), Chris Kuijpers (Ministerie van Binnenlandse Zaken) en Robert Paling (Vastgoedmarkt).
