En wat te denken van de sociale huur, de middenhuur en de dure huur, alsmede het scheefwonen? Daarnaast de transformatie, de rol van de corporaties, de
schandalen van en met blunderende wethouders. O ja, en natuurlijk de vergrijzing en ontgroening, de krimpregio’s, het verdichten, verduurzamen en bouwen in het groene hart. Enfin, kleuren genoeg op het palet van de woonproblematiek.
Eén ding is wel duidelijk: ‘wonen’ in deze kleine, maar overbevolkte delta is een probleem, een hydra waar elke oplossing wel twee nieuwe problemen lijkt te creëren. Alle ‘woondebatten’, ‘woonagenda’s’, ‘woondossiers’ en ‘woonakkoorden punt zoveel’ ten spijt. Laten we eens kijken naar de huidige situatie op ‘De Woonmarkt’. Afgezien van de vraag wat we daaronder moeten verstaan, kunnen we constateren dat woningeigenaren een paar jaar geleden nog zaten te kniezen omdat de waarde van hun huis laag was, terwijl zij zich nu ineens rijk wanen.
Woonbonanza
Starters maken vrijwel geen kans op de koop- én de huurmarkt. Of bij moeders blijven wonen, of een kapitaalkrachtige partner zoeken om een dak boven het hoofd te krijgen. Meer smaken zijn er voor hen niet. Woningcorporaties zijn de afgelopen jaren op allerlei manieren gekortwiekt en kunnen nog maar mondjesmaat sociale huurwoningen aan het potentieel toevoegen. Misschien moeten ze wat meer ontwikkelmogelijkheden krijgen, zo vinden deskundigen die dat nog niet zo lang geleden
ontraadden. Nu zijn weer er plannen om het middenhuursegment te reguleren, waardoor het toch al infarctgevoelige stelsel nog verder dreigt dicht te slibben. Woningbeleggers vieren nog steeds feest, al wordt de stemming wat gedrukt door de bouw- en aannemerij die de prijzen flink kunnen opschroeven vanwege de krapte in de markt. Gemeenten willen ook een graantje meepikken van de woonbonanza en houden hun grondprijzen hoog. Ze passen trouwens wel op met het uitgeven van grond, want anders komen buurtbewoners in opstand die het wel hebben gehad met al dat verdichten van bouwvolumes. Wie nog weet welke doelen nagestreefd én bereikt worden met de enorme wirwar aan subsidies, toeslagen en fiscale aftrekmogelijkheden mag het zeggen. Als de politiek die geldstromen wat wil verleggen, dreigt er opstand. Er zijn immers rechten verworven waarmee en waarop men gerekend heeft.
Nationale onderzoeksagenda
De vereniging van vastgoedonderzoekers (Vogon) heeft een paar jaar geleden al eens geprobeerd een nationale onderzoeksagenda op te zetten om toekomstgericht naar oplossingen voor Nederland te zoeken. Iedereen was geïnteresseerd, maar niemand had er geld voor over. Is dat niet veelzeggend? Ook ik heb — in een overmoedige bui— de leiders in de vastgoed- en bouwsector wel eens opgeroepen om een toekomstgericht Deltaplan Wonen te maken. Gezien het bovenstaande moet ik deemoedig op mijn schreden terug keren. Moeten we de moed daarom maar opgeven, het hoofd laten hangen en ‘de markt’ maar zijn werk laten doen? Misschien moeten we accepteren dat we in een hoog gespecialiseerde en gecompliceerde maatschappij leven, waarbij de supertanker ‘Woonmarkt’ maar met kleine koerswijzigingen kan worden bijgestuurd vanwege de vele belangen die spelen. Of moeten we weer emigratie op ruime schaal gaan propageren, zoals oud-premier Willem Drees in de jaren vijftig deed, toen de woningnood hoog was? Maar wie wil dat taboe slechten? En dus zwelt het dossier nog altijd aan.
