Praten journalisten Nederland een recessie in?

Praten journalisten Nederland een recessie in?
Servaas van der Laan

Journalisten moeten het nieuws verslaan. Maar wat als dat nieuws vrijwel uitsluitend negatief is, zoals in tijden van een crisis. Zijn journalisten dan niet medeverantwoordelijk voor het ontstaan van pessimisme en schrijven ze zo Nederland een recessie in? Moeten journalisten in tijden van crisis meer op zoek naar het positieve verhaal om burgers te stimuleren de handen uit de mouwen te steken, vraagt Servaas van der Laan zich af.

De redactie van Vastgoedmarkt werkte sinds de toespraak van Mark Rutte op 15 maart het klokje rond om de coronacrisis te verslaan. De impact op de vastgoedmarkt was enorm. Vooral in de retailsector waren het geen vrolijke verhalen die we optekenden. Uitgestorven winkelstraten, retailers en beleggers die elkaar de tent uitvochten, verontrustende vooruitzichten over kraters in winkelcentra.

Ook in kantorenland viel er in eerste instantie weinig vrolijks te melden. Nederland werkte massaal thuis en zou dat voor een groot deel blijven doen. En dat er een flinke correctie boven de woningmarkt hing, daarover was iedereen het ook eens. Boven op de negatieve sectorverwachtingen kwamen nog eens de gitzwarte scenario's van economen. Het IMF sprak van The Great Lockdown, verwijzend naar de Grote Depressie begin vorige eeuw.

'Ik krijg een depressie van jullie'

Te midden van deze malaise ging ineens de telefoon. Vastgoedbelegger en trouw abonnee van Vastgoedmarkt Bert Degenaar: 'Kunnen jullie stoppen met al die rampberichten? Ik krijg er een depressie van.' Mijn eerste reactie was: de wereld staat in brand. Moeten wij dan mooi weer gaan spelen, omdat sommige lezers van ons vakblad er slapeloze nachten van krijgen? 'Met positieve verhalen stimuleer je ondernemers om hun mouwen op te stropen', was het verweer van Degenaar. Maar is dat de rol van de journalistiek? 'Journalisms first obligation is to the truth', leerde ik tijdens mijn studie journalistiek in Groningen. Nieuws verslaan, tegels lichten en duiden. Over het motiveren van ondernemers werd niet gerept.

Toch zette het telefoontje mij aan het denken. Journalisten moeten weliswaar het nieuws verslaan, maar ze hebben tegelijkertijd wel degelijk een verantwoordelijkheid voor het welzijn van de bevolking. Wanneer media voortdurend een onheilspellend verhaal herhalen, kan er massahysterie ontstaan. Je kunt je afvragen hoe zinvol het is om elke dag in de krant het aantal doden en besmettingen van het coronavirus af te drukken. Welk nut heeft dat, anders dan dat het lezers onnodig op stang jaagt? Kranten drukken toch ook niet het aantal dagelijks verkeersslachtoffers of het aantal gestorven longkankerpatiënten onder rokers af?

Schrijven wij Nederland een recessie in?

Ook Vastgoedmarkt heeft als oudste en grootste vakblad van de vastgoedsector wel degelijk een verantwoordelijkheid. Een economie is voor een groot deel psychologie. Als iedereen gelooft dat we afstevenen op de ergste recessie uit de geschiedenis wordt dat een zelfvervullende voorspelling. We houden immers dan allemaal de hand op de knip uit angst voor die recessie, waarmee we die recessie veroorzaken.

Gaat Vastgoedmarkt vanaf nu alles met een roze bril verslaan? Zeker niet. Ook in ons zomernummer (vanaf vrijdag 10 juli bij abonnees) leest u in een gedegen analyse van Ruud de Wit (pagina 12,13) dat de leegstand in de winkelstraten de komende jaren zal verdubbelen. Maar u leest ook het verhaal van Bert Degenaar (pagina 38,39) die door de crisis werd geconfronteerd met een vertrekkend hoteleigenaar en daarom met een aantal jonge gasten zelf het hotel ging runnen. Iedere crisis brengt ook kansen met zich mee. Wij zullen als redactie onze ogen niet sluiten voor het positieve verhaal. Dus, houd moed, en maak er ondanks alles een mooie zomer van!

Servaas van der Laan

Servaas van der Laan

Hoofdredacteur Vastgoedmarkt

Servaas van der Laan is financieel journalist en sinds 1 oktober 2019 hoofdredacteur van Vastgoedmarkt. Eerder schreef hij over onder meer technologie en de huizenmarkt voor Elsevier Weekblad.