Acht vragen en antwoorden over economische impact corona

Acht vragen en antwoorden over economische impact corona

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) presenteerde het halfjaarlijks rapport met verwachtingen voor de wereldeconomie. De ramingen zijn weinig hoopgevend. De organisatie beantwoordde tijdens de presentatie een aantal vragen. Vastgoedmarkt selecteert voor u acht vragen en antwoorden over de impact van corona op de wereldeconomie.

VRAAG 1: 'Dit is de diepste recessie sinds de Grote Depressie van de jaren '30, maar hoe diep was de schuld, om de vergelijking te verduidelijken? En landen zullen met een gevaarlijk hoge schuldenlast blijven zitten. Krijgen we een periode van hoge belastingen als de crisis voorbij is, om de schuld weer op een houdbaar niveau te brengen?'

IMF: Tijdens de Grote Depressie (tussen 1929 en 1932) was de krimp ongeveer 16 procent. In deze recessie die we nu zien, is de verwachte krimp voor geavanceerde economieën ongeveer 6 procent. Dus de omvang van de ineenstorting was veel erger tijdens de Grote Depressie.

Als we kijken naar de wereld van nu: de wereldwijde productie is nu natuurlijk meer verspreid dan tijdens de Grote Depressie, maar de cijfers die er zijn zijn over een inkrimping was ongeveer 10 procent wereldwijd. En op dit moment is de prognose ongeveer 3 procent. Deze crisis vraagt om tijdige actie van de regeringen, en dat brengt uitgaven met zich mee voor de gezondheidssector, voor bedrijven, voor huishoudens, en dat kan behoorlijk substantieel zijn. We verwachten dus dat de schuldenlast de komende twaalf maanden aanzienlijk zal stijgen. De vraag is wat er nu gaat gebeuren.

Nu, omdat we een herstel hebben, verwachten we voor 2021 dat onze schuld op het niveau van het BBP zal stabiliseren in de toekomst. En de vraag is hoe je dat naar beneden haalt of hoe je dat financiert. Zolang de rentetarieven erg laag blijven, en we het herstel krijgen dat we verwachten, dan zou de combinatie moeten helpen om het schuldniveau langzaam te verlagen in de loop van de tijd. Nu zullen er enkele landen in de wereld zijn die hulp nodig hebben, externe hulp, zoals schuldsaneringen. We weten pas hoe dit eruit ziet als we eenmaal uit deze pandemie komen.

VRAAG 2: 'Hoewel China geleidelijk aan de normale economische activiteit hervat, zal China nog steeds worden beïnvloed door de verstoringen van vraag en aanbod in de rest van de wereld als gevolg van de inperkingsmaatregelen. Hoe evalueert het Fonds dit als een impact op de Chinese economie? Zal China's herstel, gezien deze factor, meer een U-vorm of een V-vorm hebben?'

IMF: China werd erger getroffen in het eerste kwartaal toen daar het epicentrum van de pandemie was. In het tweede kwartaal begonnen de maatregelen te werken. Dat was aan het einde van het eerste kwartaal. Nu zien we tekenen van herstel. Maar, nogmaals, we moeten in gedachten houden dat de rest van de wereldeconomie nu in de greep is van de pandemie. En er zijn overal ter wereld strenge beheersingsmaatregelen, dus dat zou een grote negatieve invloed hebben op de groei van China als het gaat om de buitenlandse vraag. Ik denk dat de krimp en de activiteit in het eerste kwartaal naar verwachting vrij ernstig zal zijn. Maar het is belangrijk om te erkennen dat er nu tekenen van normalisering zijn. De economie begint weer op gang te komen. Het is een zeer geleidelijke normalisering.

De economie heeft beleidsruimte om het herstel te ondersteunen. Met de verspreiding van de pandemie naar andere regio's, vooral belangrijke handelspartners, zal er een sterke wereldwijde tegenwind zijn voor het herstel van China. Over het geheel genomen, met de dynamiek die de economie had in deze crisis en de beleidsruimte die de economie heeft, denken we dat het klaar is om positieve groei te registreren dit jaar. Het zal wel een bescheiden positieve groei zijn ten opzichte van de sterke groei van de Chinese economie in het verleden.

VRAAG 3: 'In de World Economic Outlook wordt alleen gekeken naar alternatieve scenario's met een negatief effect, niet naar een positief effect. Is dat een teken van de tijd waarin we leven dat de dingen naar verwachting slecht zullen zijn en van hieruit alleen maar erger kunnen worden?'

IMF: Op dit moment is er een enorme onzekerheid over de toekomst. Als je kijkt naar de ontwikkelingen in de wereld, dan zijn de risico's op dit moment het grootst. Natuurlijk kan er ook positief nieuw s zijn, bijvoorbeeld een nieuw vaccin of een nieuwe geneesmiddelen die ontwikkeld worden. Dan zou het veel beter kunnen gaan. Maar op dit moment zijn er neerwaartse risico's aan de orde van de dag. We hebben dus het scenario verkend waarbij de pandemie in de tweede helft van dit jaar in plaats van terug te trekken nog voortduurt. En dat er in 2021 uitbraken zijn. Als dat gebeurt, kun je nog een flinke klap krijgen op de wereldwijde groei.

VRAAG 4: 'Wat zijn de aanbevelingen van het Fonds voor de regeringen om te zorgen voor een solide herstel wanneer de pandemie voorbij is, met name voor de geavanceerde economieën?'

IMF: Ten eerste zal dit veel afhangen van wat de regeringen nu doen, in deze periode van inperking. Het is dus heel belangrijk dat de overheden tijdens deze inperkingsperiode de nodige steun verlenen, economische steun die nodig is voor de huishoudens, zodat ze hun uitgaven kunnen betalen. Ook voor bedrijven om te voorkomen dat ze failliet gaan. Dus die maatregelen staan heel centraal naast, natuurlijk, belangrijke gezondheidsmaatregelen om het virus daadwerkelijk in te dammen.

Als het herstel eenmaal plaatsvindt en we de pandemische fase voorbij zijn, zou het voor geavanceerde economieën in wezen gaan om een breed opgezette fiscale stimulans te geven. En dit zou nog effectiever zijn als het gecoördineerd zou worden door alle geavanceerde economieën in de wereld. Als de inflatie ver onder de doelstellingen blijft, zou de rente ook laag moeten blijven voor die periode. En gezien het feit dat we deze crisis hebben meegemaakt, is het heel belangrijk om te voorkomen dat zoiets nog eens gebeurt. Dit zou dus betekenen dat er overal ter wereld gezondheidssystemen moeten worden opgebouwd, dat er nog meer kennis moet worden gedeeld en dat we de volgende keer beter voorbereid moeten zijn.

VRAAG 5: 'Ik zou graag willen weten waarom de recessie van 2020 die u voor de eurozone voorspelt, slechter is voor die regio dan voor andere regio's.'

IMF: Er is een aantal variabelen in het spel. Een daarvan is als je bijvoorbeeld de cijfers van de eurozone vergelijkt met die van de VS. De eurozone is begonnen met een lagere verwachte groei, zelfs in 2019, dan de VS. Bovendien zie je dat Europa, in vergelijking met veel andere delen van de wereld, erg hard getroffen is door deze crisis. En dat is ook een andere factor die een belangrijke rol speelt.

Het is echt de ernst van de epidemie. En in zekere zin bevinden we ons in een positie waarin we nu zien dat de pandemie in Europa afremt, maar we zijn een beetje voor op waar andere landen helaas naartoe gaan. We hebben dus echt de ergste klap gezien voor de wereldwijde activiteit, en dat komt volledig tot uiting in onze huidige prognose. Dat is de belangrijkste reden voor het relatieve pessimisme in vergelijking met andere regio's in de wereld. Ook is Europa een zeer open - Europese landen staan zeer open voor de internationale handel. Veel van deze landen zijn, ondanks hun omvang, nogal afhankelijk van het toerisme. Dit zijn allemaal sectoren die zeer zwaar getroffen worden door de crisis.

VRAAG 6: 'Hoe bezorgd bent u, gezien de enorme toename van de schulden en tekorten, over het toekomstige groeipotentieel, met name voor Italië, Spanje en Frankrijk?'

IMF: Deze crisis is een echte exogene schok en roept landen op om de nodige uitgaven te doen in de gezondheidssector, voor de bedrijven, voor de mensen. Dus die tekorten zijn nodig. Hoe zou dit er in de toekomst uitzien? Veel hangt weer af van de rentetarieven waartegen landen lenen en de rentetarieven waartegen ze zouden moeten doorrollen. In de eurozone draagt de aanzienlijke steun van de ECB op dit gebied ertoe bij dat de leenkosten voor veel landen, waaronder Italië en Spanje, laag blijven. En zolang dat het geval is, moeten we, als er eenmaal sprake is van herstel, deze schuldniveaus zien dalen.

Nu is er natuurlijk een enorme onzekerheid over deze crisis. Er kunnen veel slechtere resultaten worden bereikt. Er zouden over de hele linie veel grotere kwetsbaarheden kunnen zijn, ook in de banksector, en dat moet men goed in de gaten houden.

VRAAG 7: 'Wat zijn de gevolgen voor de groeipercentages na de crisis van de enorme toename van de schuld die in de VS en andere geavanceerde economieën wordt aangegaan?'

IMF: De verwachting voor de VS is dat de groei zal krimpen met 5,9 procent in 2020 en dan zal groeien met 4,7 procent in 2021. Als je die bij elkaar optelt, wat dat zegt is dat we verwachten in termen van niveaus voor de economische activiteit om nog steeds onder de pre-virus trend te zijn, zelfs in 2021. Wij denken dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat u tegen het einde van 2020 weer in de trend zult zitten. Als er nu snel meer positief nieuws zou komen, zouden we in 2021 natuurlijk grote veranderingen kunnen zien. Het zou beter kunnen zijn dan wat we hebben. Maar dit is een diepe recessie. Het is een recessie die te maken heeft met solvabiliteitsproblemen. Het is alles wat te maken heeft met de werkloosheidscijfers die dramatisch stijgen. En deze hebben de neiging om littekens achter te laten en terwijl er veel zeer sterke beleidsacties worden ondernomen, zal een deel van dit in de andere tweede helft van dit jaar in 2021 overvloeien. Wat betreft de kwestie van de schuld, is er een aanzienlijke fiscale expansie geweest, zoals op dit moment vereist is, maar opnieuw zijn de VS in staat om te lenen tegen zeer, zeer lage tarieven. We hebben deze ervaring al eerder gehad toen er tijdens de wereldwijde financiële crisis een grote toename van de schuld in de VS was, maar die is snel gedaald in termen van een verhouding van het bbp toen de crisis begon af te nemen. Iets dergelijks zou deze keer kunnen gebeuren. Er zou een toename kunnen zijn, met het soort groeiprognoses dat we hebben en het soort rentetarieven dat we voorzien, zouden we een verbetering kunnen zien in het schuldtraject zodra het herstel begint.

VRAAG 8: 'Heeft de COVID-19 pandemie het potentieel om de globalisering ten minste gedeeltelijk om te keren? Wat zou de vertakking daarvan kunnen zijn?'

IMF: Wij roepen alle landen op om geen beperkingen op te leggen aan de export van medische benodigdheden. Het is echt essentieel, en dit is een van de vele gebieden waarop wereldwijde samenwerking noodzakelijk is. Dit is niet het moment om de handel in medische benodigdheden en essentiële apparatuur over de hele wereld te beperken.

Dit zijn moeilijke tijden in termen van globalisering om met deze pandemie om te gaan. Er is een beperking op het reizen van mensen over de hele wereld. Er is sprake van het feit dat mensen niet naar hun werk kunnen gaan, de fabrieken, er is een storing opgetreden in de wereldwijde toeleveringsketens, dus dit is een gevolg van deze crisis die we hebben gezien. Maar het is heel belangrijk dat dit niet een kenmerk wordt waarbij we alle winst die we door de globalisering hebben behaald, terugdraaien.

Nu heeft de wereld een gezond herstel nodig, het heeft een sterk herstel nodig, en dat zal niet gebeuren als de wereld deglobaliseert, want dat zou de productiviteit in de wereld ernstig verminderen en dat is het laatste wat we op dit moment willen.

Servaas van der Laan

Servaas van der Laan

Hoofdredacteur Vastgoedmarkt

Servaas van der Laan is financieel journalist en sinds 1 oktober 2019 hoofdredacteur van Vastgoedmarkt. Eerder schreef hij over onder meer technologie en de huizenmarkt voor Elsevier Weekblad.