De toekomst van Amsterdam-Zuidoost door de ogen van architecten

De toekomst van Amsterdam-Zuidoost door de ogen van architecten

In sneltreinvaart kwamen ze op de Provada voorbij. Indrukwekkende pitches van architecten voor uiteenlopende delen van Amsterdam-Zuidoost. Als het aan de architecten ligt, gaan de plots Hogehilweg 3, Karspeldreef 6 en Hogehilweg 17 er in de toekomst rigoureus anders uitzien.

In de pitchronde op de Provada mochten om te beginnen de architectenbureaus De Zwarte Hond en Hollandse Nieuwe elkaar de loef afsteken over de Hogehilweg 3. Wat moet er volgens hen gebeuren met het imposante kantoorgebouw van nu, volgens Hans Reineke van Hollandse Nieuwe ‘een kathedraal in een lege vlakte’? Hij wees eerst op het enthousiasme van multinational Adidas voor het gebied, na aanvankelijke aarzeling. ‘Adidas moest destijds, in 2008, echt worden overtuigd zich in Amsterdam-Zuidoost te vestigen. Huiverig als ze waren voor de verhalen over onveiligheid en criminaliteit in het gebied. Maar Adidas is in de loop der tijd steeds blijer geworden, ze zien de kwaliteit van deze omgeving, de kansen die de internationale gemeenschap biedt. Illustratief is de recente oplevering van 24.000 m2 aan kantoor voor Adidas. Dat zegt genoeg over dit deel van Amsterdam.’ Voor Hogehilweg 3 gelooft Hollandse Nieuwe in de combinatie van behoud van wat er is en het toevoegen van nieuwe, specifieke kwaliteiten. ‘Daarbij willen we materialen bewaren en een nieuwe functie geven. Denk aan de huidige gevels, die als balustrade kunnen dienen. Bovendien willen we volumes toevoegen.’ Concreet moet Hogehilweg 3 volgens Hollandse Nieuwe een verzameling worden van specifieke publieke functies – zoals eten, wassen, oppassen en cultuurpodia –, woningen in de achterste gebouwen en een publieke tuin op het dak, optimaal gericht op de zon. Een inspirerende, groene plek.

Gebied vol met kansen

Schoner, slimmer, sneller en beter. Dat zijn de kernbegrippen in het concept dat De Zwarte Hond voor Hogehilweg 3 heeft bedacht. Sneller als in kortere bouwtijd, schoner als in duurzamer (met veel hout), maar hoe zit het met slimmer? Henk Stadens van De Zwarte Hond vertelt: ‘De studioachtige woningen zijn nu grofweg 8 meter diep en 5 meter breed. Maten waar je weinig mee kunt. Onze slimme oplossing is een vierkante geprefabriceerde studio. Daarmee kun je veel meer, zelfs ruimte bieden aan meer personen dan één.’ Het concept van De Zwarte Hond staat echter meer voor dan wonen alleen. ‘Voor de bovenste verdieping hebben we een collectieve functie voor de hele wijk voor ogen, waar onder andere via horeca – met uitzicht op Amsterdam – en cinema-achtige ruimtes hele nieuwe vormen van levendigheid kunnen ontstaan.’ Host Mats Bartels navigeerde de aanwezigen vervolgens vakkundig naar het enkele honderden meters verderop gelegen plot Karspeldreef 6, waarvoor architectenbureau MVSA haar plannen uit de doeken mocht doen. Freke Schalken wees om te beginnen op het unieke van de locatie, die een ideale verbinding vormt tussen het centrum van Amsterdam en de rest van het land. En op het unieke van de kansen die er liggen. ‘Nu is het een grote, niet al te fraaie kantorenomgeving die van de gemeente Amsterdam op de schop mag. Mag worden omgeturnd tot een levendige en gemixte omgeving.’

Mix to the max

Mixen is dan ook precies wat MVSA doet. Mix tot the max zelfs. ‘Ons concept voor Karspeldreef 6 biedt kantoorruimtes voor uiteenlopende soorten bedrijven, een variëteit aan soorten woningen en tal van andere mogelijkheden, zoals horeca.’ Bij haar plannen heeft MVSA rekening gehouden met de huidige omgeving, waarin twee torens opvallen van 70 en 50 meter hoog. ‘Om die reden is onze toren 70 meter hoog, zodat die goed in zijn omgeving past.’ Bij dit alles heeft MVSA duurzaamheid in de volle breedte toegepast. ‘Denk aan duurzame materialen, aan groene daken, aan isolatie, maar zeker ook aan maximale flexibiliteit. Zodat bijvoorbeeld appartementen later aan nieuwe situaties kunnen worden aangepast.’

Het laatste woord was aan Willem Heyligers van Heyligers Architects, die mochten vertellen hoe van Hogehilweg 17 een ideale plek om te wonen, werken en ontmoeten willen maken. Heyligers was meteen stellig over parkeren: veel opties daarvoor gaat Hogehilweg 17 niet bieden, wat Heyligers Architects betreft. ‘In deze woningen komen mensen die geen auto hebben, met het ov om de hoek. Hooguit maken ze gebruik van deelauto’s.’ Het concept biedt dus weinig parkeermogelijkheden, maar des te meer opties om wonen en werken perfect te combineren. ‘Het traditionele wonen en werken – ’s ochtends de deur uit, naar kantoor gaan, ’s avonds weer terug – ligt intussen ver achter ons. Deels door een trend als het Nieuwe Werken, deels door corona. De toekomst is veel meer hybride en daarop spelen we in door bij Hogehilweg 17 een community campus voor te stellen. Dat is een flexibele plek met co-workspaces, waar diverse beroepen kunnen worden uitgevoerd.’ De woningen zelf zijn in de fabriek geproduceerde modules van hoge kwaliteit. ‘Dat zijn flexibele modules, die op de plot in elkaar kunnen worden geschoven. Uiteraard duurzaam, liefst van hout, in werkelijkheid waarschijnlijk in combinatie met staal.’ En opvallend: geen gang. ‘Dat raakt steeds meer ingeburgerd, dat je letterlijk met de deur in huis valt. De vierkante meters voor een gang kun je beter aan andere ruimtes besteden.’ Zo werd in een goed uur duidelijk dat de architecten ambitieuze plannen hebben met Amsterdam-Zuidoost. Ze werken toe naar een groen, modern, levendig gebied waar mensen kunnen wonen, werken en elkaar ontmoeten.

Dit artikel is gesponsord door de gemeente Amsterdam.