De auteurs halen de ontwikkeling van Haven-Stad in Amsterdam als voorbeeld van de huidige stedelijke ontwikkeling waarbij de ruimte voor werken een te marginale rol speel. Als het aan de gemeente Amsterdam ligt ontstaat aan de de westkant van de hoofdstad een nieuwe wijk met liefst 40.000 tot 70.000 woningen. Daarbij zijn ook nieuwe banen aangekondigd (minimaal 45.000) maar een groot deel van de huidige bedrijven in het gebied zal moeten verkassen omdat het industriële karakter niet verenigbaar is met wonen.
'Marginale rol'
'Langlopende contracten van bedrijven die in het gebied gevestigd zijn, worden vooral als een belemmering gezien', zo constateren de auteurs. 'Toch gaat het hier om werkgebieden die van fundamenteel belang zijn voor de toekomstige economie van de stad en regio. Wonen en werken zijn in veel gevallen goed te combineren en kunnen elkaar in de stad ook juist op vele manieren versterken - denk bijvoorbeeld aan veiligheid en levendigheid. Toch speelt ruimte voor werken een te marginale rol in de huidige stedelijke ontwikkeling.'
Belangrijkste vooroordelen
Pen (lid programmacommissie Surf bij NWO) , Beekmans (Stec Groep) en De kort (Stec Groep) willen het bestaansrecht van bedrijventerreinen onder de aandacht brengen en ontkrachten daarom in Ruimte en Wonen de belangrijkste vooroordelen die er leven over de terreinen. Zou zou er veel leegstand zijn op bedrijventerreinen. 'De feiten zijn anders. Zo ligt de leegstand van bedrijventerreinen in Nederland op zo’n vier procent, wat een gezonde frictieleegstand is om de bedrijfsruimtemarkt te laten functioneren. Bovendien vertekenen grote verhuisde dan wel gestopte industriële of logistieke gebruikers de leegstandcijfers.'
Belang van industrie
Het belang van de industrie is volgens de auteurs nog altijd groot. 'Zo is de industrie goed voor liefst 90 miljard euro aan toegevoegde waarde per jaar en 23 procent van de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten. Bovendien is de arbeidsproductiviteit (92.000 euro per arbeidsplaats) ongeveer een kwart hoger dan in andere sectoren.'
Nederlandse banen
Nederland telt zo’n 90.000 hectare bedrijventerrein. In totaal is hierop 35 procent van de Nederlandse banen te vinden. 'Als de indirecte
werkgelegenheid daar bij wordt gerekend, dan is dit zelfs vijftig procent. Het gaat om relatief veel werkgelegenheid voor werknemers met een praktische opleiding. De woonwerkradius van deze groep werknemers is relatief klein, vaak maximaal enkele kilometers. Bedrijventerreinen(keuzes) hebben daarmee een grote impact op de lokale werkgelegenheid.
Woningbouwopgaven
De ontkrachting van deze en andere vooroordelen brengt Pen, Beekmans en De Kort tot de conclusie dat gemeenten weliswaar een behoorlijke woningbouwopgave hebben, maar daarbij niet zomaar het economische belang van bedrijventerreinen ter zijde mogen schuiven. 'Regio’s en gemeenten die willen investeren in duurzame versterking van hun vestigingsklimaat doen er goed aan te beginnen met de bestaande bedrijventerreinen op orde te brengen en beter te benutten.'
'Donkere plannenwolk'
Ze vervolgen: 'Tegelijkertijd is in lijn met de gedachte achter de Omgevingswet een integrale visie op wonen en werken hard nodig. Het is niet overdreven om te stellen dat de huidige, te eenzijdige druk om zoveel mogelijk woningen te bouwen, de lokale en regionale economie bedreigt. Het zou daarom goed zijn als gemeenten niet boven ieder bedrijventerrein een donkere plannenwolk voor woningbouw laten hangen.
