Directeur Vastgoed Nicole Maarsen sprak vorig jaar de ambitie uit tot en met 2020 nog eens ruim 2 miljard euro in Nederlandse woningen en zorgvastgoed te investeren namens klanten.
‘Met nog eens voor 1,5 miljard euro aan acquisities in de pijplijn, kunnen we in de huidige markt alleen maar tevreden zijn. Maar door onder andere een soms grillige lokale politiek en het ontbreken van een overkoepelende visie op woningbouw en mobiliteit, wordt het wel steeds lastiger om onze missie, beleggen met betekenis, in de praktijk te brengen.’
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als het aan Maarsen ligt komt er in het verlengde van het Klimaatakkoord en het Woonakkoord zo snel mogelijk een Mobiliteitsakkoord, dat voorkomt dat de groeiende steden dichtslibben. Volgens de directeur Vastgoed moeten gemeenten bovendien meer out of the box durven denken én een visie op wonen en zorg ontwikkelen, die maatschappelijk betrokken beleggers als Syntrus Achmea Real Estate & Finance in staat stelt om voor haar klanten naast financieel rendement vooral ook maatschappelijk rendement te creëren.
Goed nieuws
Maar daarover straks meer. Eerst een rondje goed nieuws van en over Syntrus Achmea Real Estate & Finance, dat namens zestig Nederlandse institutionele beleggers in totaal 21,7 miljard euro heeft belegd – waarvan ruim 6 miljard euro in woningen en 500 miljoen euro in zorgvastgoed. Het Achmea Dutch Health Care Property Fund zorgde in 2018 misschien wel voor het beste nieuws: in de toonaangevende GRESB-benchmark die wereldwijd de duurzaamheidsprestaties van vastgoedfondsen en -portefeuilles meet, eindigde het als het duurzaamste zorgvastgoedfonds ter wereld, wat betekent dat het zich minstens een jaar lang ‘Sector Leader’ mag noemen. Terwijl ook andere fondsen, waaronder het Achmea Dutch Retail Property Fund, de maximale GRESB-score van vijf sterren haalden, werd het Duitse woningfonds GRP zelfs uitgeroepen tot ‘duurzaamste woningfonds in Duitsland’. Maarsen is er trots op. ‘We zeggen dus niet alleen dat we willen ‘beleggen met betekenis’, met de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties als leidraad, maar we doen het ook. Op het gebied van duurzaamheid, door bij nieuwbouw waar mogelijk voor gasloze woningen te gaan, maar ook door oog te hebben voor de huisvesting van doelgroepen met een bepaalde afstand tot de woningmarkt en thema’s als vergrijzing en vereenzaming. In de Rotterdamse wijk Carnisse laat ons project ‘Who Dares’ zien dat vergrijzing geen bedreiging hoeft te zijn, maar juist een katalysator kan zijn van stedelijke vernieuwing.’
Multifunctionaliteit
Een ander goed voorbeeld van het ‘beleggen met betekenis’ dat Syntrus Achmea consequent in de praktijk probeert te brengen, zijn volgens Maarsen de twee flats met levensloopbestendige appartementen naast verpleeghuis Klaasje Zevenster in Amstelveen. ‘In de plinten hebben we een ontmoetingscentrum, een restaurant en een kapper gerealiseerd: stuk voor stuk plekken die bewoners stimuleren om de deur uit te gaan en elkaar te ontmoeten, met minder eenzaamheid als gevolg. Ook bij Amsterdam West Beat, een ontwikkeling in Nieuw-West die juist op jongeren en starters is gericht, is sprake van multifunctionaliteit. Hoe uiteenlopend ook, rode draad in onze acquisities is dat we vanuit een visie op het huisvesten van doelgroepen en de integratie van stedelijke functies, mobiliteit en SDG’s, onze verschillende fondsen rendabel en kwalitatief laten groeien.’
Maarsen signaleert dat Syntrus Achmea dankzij het ‘beleggen met betekenis’ is uitgegroeid tot een ‘belegger met betekenis’. ‘Dat komt niet uit de lucht vallen, daar zit een gerichte strategie achter. Wat voor een duurzame woning geldt, gaat ook op voor een leefbaarder wijk of een kantoor of winkelcentrum met Energielabel A: op lange termijn rendeert het gewoon beter. In het verlengde van die overtuiging en strategie weten buitenlandse partijen Syntrus Achmea beter te vinden en zijn ook gemeenten zich steeds meer bewust van onze meerwaarde als innovatieve en proactieve belegger met een focus op kwaliteit en op de lange termijn en een duidelijke visie op zaken als duurzaamheid, vergrijzing, sociale cohesie en mobiliteit. En waar mogelijk voegen we de daad bij het woord: zo studeren we momenteel op de businesscase van een ‘fonds voor maatschappelijk vastgoed’, dat de verduurzaming van bijvoorbeeld scholen een enorme impuls zou kunnen geven.’
Mobiliteitsfonds
Dat Syntrus Achmea door gemeenten steeds eerder en vaker aan tafel wordt gevraagd, om mee te praten en te denken over de woningbouwopgave en daaraan gerelateerd uitdagingen, is volgens Maarsen aan de ene kant winst. ‘Aan de andere kant dringen wij er voortdurend op aan om out of the box te denken en over de eigen schaduw heen te stappen. In de vijf grote steden moeten 500.000 woningen komen. Dat lukt alleen als je de koppen bij elkaar steekt en samen plekken rond ov-knooppunten aanwijst waar je serieuze aantallen woningen gaat toevoegen, door echt de lucht in te gaan met appartementen van goede kwaliteit en door mobiliteit ook de aandacht te geven die het verdient. Want anders lopen we vast, letterlijk en figuurlijk.’
Maarsen pleit in dat verband voor een nationaal ‘Mobiliteitsakkoord’ en voor gemeenten die een visie ontwikkelen op vergrijzing. Of beter gezegd: op het woonprogramma dat daaruit voortvloeit. ‘De renteontwikkeling, demografische ontwikkelingen, het gebrek aan bouwlocaties en bouwcapaciteit, door gebrek aan arbeidskrachten… We houden het nauwlettend in de gaten en het baart ons hier en daar zorgen, maar niet zoveel als de grilligheid van de lokale politiek die soms gepaard gaat met kortzichtigheid en halsstarrigheid. We hebben elkaar keihard nodig. Voldoende goedkope en middensegment huurwoningen kun je alleen realiseren als je ook dure koop- en huurwoningen toestaat en als gemeentebestuur niet krampachtig vasthoudt aan normen als 40-40-20. Of tussentijds aan de erfpachtvoorwaarden gaat sleutelen.’
Inclusieve stad
Maarsen wil geen namen noemen, maar schetst wel een schrikbeeld. ‘Als beleggers steden tijdelijk de rug gaan toekeren, omdat de grillen van het gemeentebestuur te onvoorspelbaar zijn, blijft de inclusieve stad met voldoende woningen voor alle denkbare doelgroepen een illusie.’ Ook in 2019, sluit ze positief af, zal blijken dat Syntrus Achmea het beste met de stad voor heeft. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat we ook in de vijf grote steden kunnen blijven beleggen met betekenis.’
