De afgelopen weken stonden geheel in het teken van grote verliezen op vastgoedprojecten. SNS Reaal, Eurocommerce, TCN, Hanzevast CV's, Roger Lips en Imtech vulden de media. NRC, Het Financieele Dagblad en De Telegraaf hebben goed onderzoek gedaan en vele details naar buiten gebracht. De sector heeft hierdoor weer een extra imagodreun gekregen.
Onlangs namen we kennis van het eindrapport van het Platform Taxateurs en Accountants, waarin 28 aanbevelingen zijn opgenomen voor taxeren en taxatierapporten. Aan de eerdere 27 aanbevelingen is nu als 28ste toegevoegd om voor vastgoedtaxateurs landelijk tuchtrecht in te stellen.
Deze uitspraak was in de verkiezingscampagne van de VVD een van de belangrijkste stemmentrekkers en dat heeft gewerkt. Inmiddels zijn wij een jaar verder en moeten wij constateren dat bijna een volledige verbouwing van het hypotheekstelsel heeft plaatsgevonden.
De afgelopen weken is duidelijk geworden dat deze regering geen wezenlijke steun kan en wil geven aan de bouw- en vastgoedsector. Ondanks uitspraken van minister Blok dat de recente maatregelen voor huren en hypotheken het vertrouwen bij burgers, corporaties en institutionele beleggers zullen terugbrengen, moeten wij constateren dat de sector geheel op eigen kracht de problemen in de markt moet oplossen.
Veel hulde voor de werkgroep onder leiding van Hans de Jonge voor het eindproduct. Hoewel kan worden getwijfeld aan de bereidheid van eigenaren om daadwerkelijk bij te dragen aan een sloopfonds, is de winst van dit convenant dat de betrokken partijen de ernst van de situatie inzien en dat er op verschillende terreinen doorbraken plaatsvinden.
De uitwerking van de voorstellen die de tijdelijke coalitie heeft gedaan, zal op korte termijn moeten volgen. Vriend en vijand zijn het erover eens dat het huidige plan, waarbij alleen starters op de koopwoningmarkt zwaarder worden belast, een verdere rem is op de doorstroming in de woningmarkt. Tussen nu en 31 december zullen dappere starters nog kunnen profiteren van het huidige aanbod van hypotheeksoorten, voor zover de banken hun assortiment in stand houden. Eind mei wordt de gezamenlijke visie op de woningmarkt van de Vereniging Eigen Huis, de Woonbond, Aedes en de drie makelaarsverenigingen naar buiten gebracht. Dit is een belangrijk initiatief, want de bestaande woningvoorraad heeft het primaat.
De maand februari heeft een rijke oogst aan rapporten, interviews en oproepen opgeleverd over de woningmarkt en de positie van de hypothecaire financiering. Ik reageer op de meest relevante uitingen.
Met instemming reageer ik op de uitspraken van burgemeester Van der Laan van Amsterdam over het gebruik van het Museumplein voor massabijeenkomsten. Door gebeurtenissen in de afgelopen jaren rond Koninginnedag en de huldiging van Ajax is het gemeentebestuur tot de conclusie gekomen dat de veiligheid voor het publiek bij deze massale evenementen niet meer kan worden gegarandeerd en dat andere locaties zullen moeten worden gebruikt. Ik wil een stap verder gaan door te stellen dat het Museumplein überhaupt geen functie meer moet hebben voor demonstraties en massale feesten. Voor demonstraties hebben wij het Malieveld in Den Haag, dicht bij de bewindslieden en Tweede Kamerleden.
Bestuurder Maatman laat de sector weten dat het onderzoek van de AFM naar niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen in de komende maanden wordt afgerond. Hij spreekt ferme taal en roept beleggers op, die zich voelen misleid of bedrogen, zich bij de AFM te melden. Volgens het interview in het FD is het de AFM en DNB nu ernst om de misstanden in de sector van de CV-aanbieders aan te pakken. Wie de gang van zaken rond dit dossier heeft gevolgd, vraagt zich intussen af waarom AFM en DNB deze kwestie niet eerder adequaat hebben opgepakt. Het onderzoek is pas in 2010 ingezet.
De vooruitzichten voor de vastgoedmarkten zijn sinds mijn eerste activiteiten in deze sector in 1974 nog nooit zo slecht geweest als nu. Natuurlijk hebben wij de koopwoningencrisis 1979-1982 gehad met prijsdalingen die groter waren dan de afgelopen tijd, maar de vraaguitval werd gedeeltelijk gecompenseerd door de ontwikkeling en bouw van huurwoningen door corporaties en institutionele beleggers. De markt voor commercieel vastgoed werd in die periode veel minder geraakt. Het omgekeerde deed zich voor begin jaren negentig (Golfoorlog).
