De jaarwisseling is een natuurlijk moment om terug te blikken op het voorbije jaar. Als er één ding is blijven hangen van 2018, dan is het de honger van beleggers naar woningportefeuilles. En natuurlijk de ophef onder gemeentebestuurders rondom de vermeende rol van particuliere beleggers bij het opdrijven van de prijzen van woningen in de grote steden. 'Friemelpraat!', zou een bekende heer van stand uitroepen.
Het zijn immers de gemeentebestuurders die met het opleggen van allerhande verplichtingen het ontwikkelaars vrijwel onmogelijk maken om tegen een acceptabel rendement woningen in de Randstad bij te bouwen. En alleen het toevoegen van woningen zal de druk op de markt verminderen. Betaalbaar worden woningen vanzelf, als de schaarste eenmaal afneemt. Dat weet een brugklasser na drie lessen economie.
Daarentegen worden nu aan eigenaren van huurwoningen in de – nota bene – 'vrije' sector allerhande aanvullende eisen gesteld, terwijl ontwikkelaars te maken krijgen met extra gemeentelijke wensen op het terrein van duurzaamheid. Het is niet meer dan logisch dat de beleggende woningontwikkelaar Robert Kohsiek in deze uitgave uitroept dat hij zijn woongebouwen graag van een groene gevel zou voorzien, maar dat hij er botweg niet in slaagt die rendabel te realiseren.
In deze editie hebben wij artikelen samengevoegd die de vier pijlers van de redactionele formule van Vastgoedmarkt bestrijken: woningen, winkels, logistiek en kantoren. In al deze sectoren is duurzaamheid een hot item. In logistiek zien we dat een ontwikkelaar voor eigen gebruik – zie het verhaal van de logistieke dienstverlener Kloosterboer – vrieshuizen wil bouwen met een Breeam-label Outstanding. Lovenswaardig, maar er is een reden. Het is een sluitende businesscase voor eindgebruikers om in een duurzaam bedrijfspand te willen ondernemen.
En na een heerlijke journalistieke rondgang door het Bossche Paleiskwartier – een uiterst succesvolle, visionaire gebiedsontwikkeling die nu 25 jaar onderweg is – komen wij opnieuw uit op duurzaamheid in de kantorenmarkt, waar de dreiging van het verplichte C-label in 2023 steeds concreter wordt. Collega Peter Hanff verdiepte zich in aard en wezen van een C-labelcertificering en ontdekte dat die in soorten en maten komen. Niet elk C-label is gelijk en ook zijn er onderlinge verschillen tussen labelaars.
Kortom, genoeg stof tot nadenken deze jaarwisseling. Ik wens u veel leesplezier en een voorspoedig 2019.
Dit hoofdredactioneel commentaar verscheen in de uitgave Outlook 2019 van Vastgoedmarkt.
