Transformatiewoningen om gemeenschap overeind te houden

Transformatiewoningen om gemeenschap overeind te houden
Roland van Bussel van Architecten aan de Maas

Jongeren in Overijssel vinden in hun eigen gemeente nauwelijks een woning door de hoge prijzen en senioren die hun woning niet verlaten. Met mooie, betaalbare woonconcepten wil Architecten aan de Maas de doorstroming op gang brengen, zodat oud en jong prettig kunnen blijven wonen.

Dat vertelde architect-directeur Roland van Bussel van Architecten aan de Maas tijdens een pitch op de Provada-stand van provincie Overijssel. In het hele land en ook in Overijssel hebben starters het lastig op de woningmarkt. ‘Ouderen blijven steeds langer thuis wonen doordat ze thuiszorg krijgen. Ze gaan niet meer naar het bejaardenhuis of op zoek naar een speciale seniorenwoning. Daardoor is er geen doorstroming meer.’

Matthijs van Nieuwkerk

Er is extra druk op de woningmarkt door de komst van Randstedelingen naar het oosten, vult Van Bussel aan. ‘Neem Matthijs van Nieuwkerk die geen zin meer had in de drukke stad. Hij is met zijn vrouw naar Almen in Gelderland verhuisd. Mensen in het oosten moeten op de markt dus concurreren met kapitaalkrachtigere westerlingen. Omdat er onvoldoende betaalbare woningen zijn, moeten jongeren wegtrekken uit hun eigen gebied. De gemeenschap dreigt daardoor uit elkaar te vallen.’

Terug naar de basis

Het architectenbureau heeft daarom schetsontwerpen gemaakt van naar woningen te transformeren gebouwen; vernieuwende woonvormen in een oude structuur van boerderijen, kerken of scholen waar jong en/of oud na herbestemming een betaalbare woning kan vinden. ‘Om de juiste ontwerpen te maken, ben ik teruggegaan naar de basis. Wat is het ideale woonidee? Daarvoor heb ik gepraat met de lokale bewoners en de culturele, religieuze en sociale waarden in kaart gebracht. Al deze elementen heb ik proberen te laten landen in nieuwe woonvormen voor ouderen en jongeren.’

Zo heeft hij in Bentelo een ontwerp gemaakt voor een oude boerderij. ‘Het plan is de boerderij te slopen en te vervangen met een grote villa. Dat is natuurlijk mooi, maar onbetaalbaar voor de meeste mensen. Gemeenten moeten ook denken aan starters. Mijn idee is op dezelfde oppervlakte vier woningen te realiseren voor 200.000 euro per woning.’

Sociale context

In Wanneperveen staat in het midden van het dorp een verlaten school. 'Wij hebben een ontwerp gemaakt voor zes woningen voor oud en jong met een ontmoetingstuin voor de sociale context.' In Vroomshoop staat ook een lege school die volgens de architect prima te herbestemmen is naar starterswoningen. ‘Ons idee is om een deel te slopen voor vier nieuwbouwwoningen. In de andere helft denken we aan casco appartementen, waar jongeren hun eigen ideale ontwerp en inrichting bepalen.’

Wonen in kerkschip

In Isodorushoeve wachten een fraaie kerk met pastorie en tuin op herbestemming. Het architectenbureau heeft een stagiair een 3D-beeld van de kerk laten maken, vertelt Van Bussel. ‘De sociale en historische context liggen er al, de woningbehoefte is er ook. In de tuin is genoeg plek voor vier appartementen. De helft van de kerk blijft een kerk, in het hoofdschip is ruimte voor vier woningen. De ribben van de spitsbogen kunnen we gebruiken voor de scheidingswand. We maken een open trap naar de entresol op verdieping. De woonkamer komt op de begane grond, aan weerszijden maken we vier tuinen. De welvenstructuur van de kerk blijft zichtbaar. Aan de zijkant maken we de gevel open met grote glazen schuifpui.’

Martijn van Leeuwen

Martijn van Leeuwen

Martijn van Leeuwen werkte sinds maart 2006 als redacteur voor Vastgoedmarkt. Martijn is all-round specialist, met een bijzondere affiniteit met de woning- en winkelmarkt. Sinds december 2018 werkt hij zelfstandig als freelance journalist.