Februari 1981
Volker Stevin Projektontwikkeling zal, in tegenstelling tot de verwachting, de grond voor een te bouwen kantorencomplex van 30.000 m2 in het centrum van Zoetermeer, in eigendom verkrijgen en niet in erfpacht. Reden is dat er een Britse beleggers gegadigde is, die de voorkeur aan eigendom geeft. Volgens een globale berekening gaat het om een grondprijs van circa 430 gulden per m2 kantoorvloer dus om tegen de 13 miljoen gulden in totaal. De totale investeringswaarde van het object wordt op tegen de 80 miljoen gulden geraamd, uitgaande van een doorsneehuur van 215 gulden per m2 en een bruto-aanvangsrendement van 8 procent.
De Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs heeft het naastgelegen 3,5 ha grote terrein waarop nu nog de Hojel Kazerne staat gekocht van het Rijk. Er zal hier, inclusief aankoop, voor 43 miljoen gulden worden geïnvesteerd in nieuwe expositiehallen en een kantoor voor de Jaarbeursorganisatie zelf.
Projectontwikkelingsmaatschappij Empeo (Bredero-concern) gaat beginnen met een herontwikkelingsplan in het centrum van Bussum. Er wordt daarbij gedacht aan 8.000 m2 tot 10.000 m2 winkels, 8.000 m2 kantoor en enige woningen. De investering wordt op 40 miljoen gulden geraamd.
Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant is akkoord gegaan met de voorgenomen bouw van het handels- en recreatievoorlichtingscentrum Rekrea op het bedrijventerrein Moerdijk. Inogem, dochter van de Grontmij uit de Bilt, heeft voor het plangebied van 22,5 ha inclusief jachthaven van 6 ha, een ontwerp gemaakt voor 50.000 m2 binnen-expositieruimten, 20.000m2 buitenruimten en 5 ha voor parkeren. De totale investering wordt op 80 miljoen gulden begroot.
Het hoogste bod voor de herontwikkeling van het circa 50 ha grote terrein van de Surrey Docks in het havengebied van Londen is gewonnen door Lysander Estates. Dit betekent dat de twee afzonderlijk deelnemende gegadigden MAB Holding uit Den Haag en het Bredero-concern uit Utrecht zijn overtroefd. Het plan gaat in grote lijnen uit van 45.000 m2 kantoor-, 45.000 m2 winkel- en tentoonstellingsruimte en een hotel met ruim 100 kamers. De totale investeringswaarde wordt op, omgerekend in naar de koers per begin 1981, op 1 miljard gulden begroot.
Februari 1991
Verzekeringmaatschappij Interpolis, dochter van de Rabo-organisatie, heeft grootschalige herhuisvestingsplannen in Tilburg. Ook in Den Haag staan wijzigingen op het programma. In Tilburg is een kantorencomplex van 65.000 m2 tot 70.000 m2 in voorbereiding met een investeringswaarde van rond 200 miljoen gulden. In Den Haag is 15.000 m2 nieuwe ruimten nodig. In Tilburg is met de gemeente overeenstemming bereikt over de verwerving van een terrein van 7,3 ha aan het begin van de Baroniebaan. Door de verhuizing zal Interpolis tegen de 40.000 m2 kantoren achterlaten aan onder andere de Prof. Verbernelaan, de Ringbaan-Oost en –West en aan de Spoorlaan.
Het Britse warenhuis Marks & Spencer heeft voor naar verluidt tussen de 40 miljoen en 50 miljoen gulden betaald voor een van de twee winkelgebouwen van Vroom & Dreesmann aan de Grote Marktstraat in Den Haag. Het bevat 10.000 m2 ruimten waarvan Marks & Spencer zelf minimaal 3.000 m2 nodig heeft.
Drie door het GAK (nu Syntrus Achmea) geadministreerde pensioenfondsen hebben voor 58 miljoen gulden twee kantoren van in totaal 9.000 m2 plus 75 huurwoningen, sportvoorzieningen van 3.500 m2 en een parkeergarage voor 200 auto's gekocht in het project Forepark op het Vliegermolenterrein in Voorburg. Ontwikkelaar is de Hopmangroep uit Zoetermeer en bouwer is Dura. Tevens kocht GAK voor rond 40 miljoen gulden 12.000m door Hopman gerealiseerde kantoren aan de Boerhaavelaan in Zoetermeer. Het bruto-aanvangsrendement is 7,5 procent. Metaalwerkgeverskoepel FME huurt het grootste deel van het gebouw.
Het overdekte winkelcentrum dat MBO, ontwikkelingsdochter van de NMB-Postbank wil realiseren op het voormalige Hema-parkeerterrein in het centrum van Apeldoorn wordt 13.000 m2 groot en krijgt een ondergrondse garage voor 600 autos. Aanvankelijk was uitgegaan van 10.000 m2 winkels. De investeringswaarde wordt, op basis van een doorsneehuurprijs van 600 gulden per m2, op omstreeks 120 miljoen gulden geraamd. De naam van het centrum wordt 'Oranjerie'.
Nationale-Nederlanden/VastGoed heeft vrijwel al haar bedrijfsgebouwencomplexen met in totaal 85.000 m2 vloeroppervlakte verkocht aan de Zweedse Gramvasta-groep. De bruto-jaarhuur bedraagt 7,8 miljoen gulden en de opbrengst wordt door deskundigen op ruim 70 miljoen gulden geraamd. De drie grootste complexen zijn Spaarnestaete (20.000) aan de Küperweg in Haarlem, Duivendrechtstaete (19.000 m2) aan de Wenckenbachweg in Amsterdam ZO en een complex van 15.000 m2 aan de Leeghwaterstraat in Sliedrecht.
Februari 2001
Het kantoorgebouw Hoge Erasmus aan de Westerstraat/Willemsplein in Rotterdam met 9.000 m2 vloeroppervlakte is voor 42 miljoen gulden gekocht door een door het Duitse Bankhaus Wölbern geïnitieerd vastgoedfonds. Het is ontwikkeld door William Properties. Stephan Makelaars trad op voor koper.
Het Pensioenfonds voor de Grafische bedrijven kocht voor circa 35 miljoen gulden het door Mainlan Partners ontwikkelde kantoorgebouw Wing Building van 7.500 m2 plus 80 parkeerplaatsen aan de Laan van Overstein in de wijk Hoornwijck in Rijswijk. Huurder is de KLM die 295 gulden per m2 betaalt. Vintgens adviseerde het pensioenfonds.
Achmea/PVF heeft de kantoren D, K, L en M van Arena Kantorenpark gekocht voor 50 miljoen gulden. Het gaat om 10.000 m2 verhuurbare ruimten (325 gulden per m2) plus 225 parkeerplaatsen. Arena Park is een ontwikkeling van Delta Lloyd Vastgoed en Phoenix Bouwontwikkeling. NMS Vastgoedspecialisten trad op namens Achmea/PVF.
Het kantoorgebouw Mega Complex aan de Randwijcksingel in Maastricht met 12.000 m2 aan Libertel verhuurde ruimten is voor 42,2 miljoen gulden gekocht door ING Vastgoed Assetmanagement. Ontwikkelaar is 3W Vastgoed, waarin ING participeert. 3W Bedrijfshuisvesting bracht de transactie tot stand.
In 2000 is de gemiddelde prijs van de verkochte woningen in ons land met 20 procent gestegen tot 397.500 gulden. Dit blijkt uit gegevens van het kadaster. De sterkste stijging deed zich voor in de eerste zes maanden van het jaar. In het laatste kwartaal namen de prijzen met gemiddeld 2 procent toe.
Februari 2011
CB Richard Ellis CBRE heeft het grootste deel gekocht van ING Reim, de vastgoed-assetmanagementtak van het ING concern. De transactie omvat de onderdelen ING Reim Europe, ING Rein Asia en Clarion Real Estate Securities CRES. De overnamesom bedraagt 940 miljoen dollar, ofwel 696 miljoen euro. De gekochte onderdelen beheren vastgoedportefeuilles met een gezamenlijke waarde per eind 2010 van 44,7 miljard euro. Daarvan 22,5 miljard euro in Europa, 14,5 miljard euro voor de Amerikaanse CRES (vooral vastgoedaaandelen) en 3,9 miljard euro Aziatisch vastgoed. Daarnaast een portefeuille vastgoedbeleggingen via internationale dakfondsen ter waarde van 4,3 miljard euro. Een andere tak , de Amerikaanse Clarion Partners met 16,5 miljard euro onder beheer werd door ING voor 74 miljoen euro verkocht aan onder andere het eigen management. Tenslotte zal de Australische tak van ING Reim met een portefeuille van 4,8 miljard door ING geleidelijk worden afgebouwd. ING Reim was met een totale portefeuille van ruim 65 miljard euro de grootste asset manager van de wereld. CBRE dat al 28 miljard euro aan vastgoed onder management ziet door de overname zijn portefeuille toenemen tot 73 miljard euro en wordt daarmee nu de grootste speler in de wereld in dit marktsegment.
De provincie Utrecht heeft voor 22 miljoen euro het provinciehuis aan de Pythagoraslaan 101 in kantorenpark Rijnsweer in Utrecht verkocht aan de familie De Waal, een particuliere belegger. Het gaat om 24.000 m2 laagbouw en een toren van 11.000 m2. De koper overweegt er een andere bestemming aan te geven dan kantoren. Alle opties liggen nog open. De provincie verhuist naar het voormalige Fortis-gebouw in Rijnsweerd dat vorig jaar voor 82,8 miljoen euro werd gekocht exclusief de kosten voor een ingrijpende verbouwing. Het bevat 41.000 m2 bruto-ruimten en 31.000 m2 netto. De oppositie was tegen de aankoop omdat men meende dat het oude gebouw voor 15 miljoen euro kon worden gerenoveerd.
Altera Vastgoed is begonnen met de renovatie en herontwikkeling van het Meubelplein Ekkersrijt in Son en Breugel bij Eindhoven. De bestaande 21.000 m2 wordt gerenoveerd en de uitbreiding zal 24.000 m2 groot worden. De totale investering zal 34 miljoen euro bedragen. Van de nieuwe ruimten is reeds 60 procent voorverhuurd.
Dit jaar begint de (her)ontwikkeling van de Spoorzone in Tilburg met het project Talent Square. Op een terrein van 1,3 ha tussen de St. Ceciliastraat, Hart van Brabantlaan, Gasthuisring en de spoorlijn Tilburg-Breda wordt een project van 30.000 m2 gerealiseerd bestaande uit 700 woningen en 10.000 m2 commerciële ruimten. De investering wordt op 60 miljoen euro begroot. De zes grondeigenaren in het gebied hebben een verkoopovereenkomst gesloten met Volker Wessels en TBV Wonen. LBB-Naber Makelaars bemiddelde bij de totstandkoming van de samenwerking.
AEW Europe heeft voor het Euroffice Fund het kantoorgebouw Zuiderhof I aan de Jachthavenweg 121 in de Zuidas van Amsterdam gekocht. Het gaat om 12.500m2 ruimten plus 110 parkeerplaatsen die zijn verhuurd aan Van Doorne advocaten/notarissen. De koopsom was 61 miljoen euro. Verkoper was het Duitse fonds CRI waarvoor Van Gool Elburg als adviseur optrad.
Over de auteur
Dirk Rompelman is mede-oprichter en eerste hoofdredacteur van Vastgoedmarkt.
Deze rubriek is verschenen in Vastgoedmarkt van februari 2018.
